واکاوی انتشار اوراق ۳۰ درصدی و جنگ‌های زرگری 

به گزارش بورس‌نیوز، بی‌تردید بسیاری از شما خوانندگان و مخاطبان محترم وب‌سایت بورس‌نیوز، در جریان انتشار اوراق ۳۰ درصدی بانک مرکزی در هفته‌های گذشته هستید.

بر اساس اعلام بانک مرکزی و طی دستورالعمل ابلاغی، بانک‌های کشور مجاز گردیدند تا به‌منظور تأمین سرمایه در گردش واحد‌های تولیدی، به انتشار گواهی سپرده خاص با نرخ علی‌الحساب بانکی ۳۰ درصد بپردازند.

انتشار و فروش ۲۰۰.۰۰۰ میلیارد تومان اوراق با نرخ ۳۰ درصد، آنهم تنها در چند روز، حماسه‌ای بود که بانک مرکزی، دولت و مردم همیشه در صحنه خلق کردند، تا بار دیگر ثابت کنند که اتفاقا تنها چیزی که در این کشور اهمیت ندارد، تولید است.

جالب‌تر از فروش چندروزه ۲۰۰.۰۰۰ میلیارد تومان اوراق ۳۰ درصد، حرف‌های ضد و نقیض و جنگ‌های زرگری بود که از سوی مدیران و سردمداران اقتصاد کشور به گوش می‌رسد.

مدیران بانک مرکزی با خشنودی از فرایند موفقیت‌آمیز فروش اوراق، در مصاحبه‌هایی، این روند را ادامه‌دار و ابزاری در دسترس می‌دانند؛ اما وزیر اقتصاد انتشار این اوراق را موقت و تکرارناپذیر می‌داند.

جناب همتی، در ادامه سریال متلک‌پرانی‌های خود به دولت و رئیس بانک مرکزی در خصوص فجایع و تبعات انتشار این اوراق برای بازار سرمایه و نظام بانکداری کشور اخطار می‌دهد و شنیده می‌شود که جناب رئیسی نیز در جلسه دولت این اخطار را به وزیر اقتصاد منتقل می‌کند.

باور کنید، ایشان با چنان تسلط و دلسوزی در خصوص وضعیت نظام بانکی به مسئولین کشور هشدار می‌دهند، انگار که ایشان یکی از برندگان نوبل اقتصاد و بانکداری هستند و تازه به کشور برگشته‌اند و خیلی به چندوچون کار اشراف ندارند. 

ما که هرازگاهی شک می‌کنیم که ایشان چند سال رئیس بانک مرکزی کشور بوده است یا احتمالاً زمانی که ایشان تمام بانک‌ها را تراز (بانک آینده، دی، سرمایه و...)، بورس را جاندار و تمام قیمت‌گذاری‌های دستوری را حذف کرده بودند، ما در زندان بودیم و دسترسی به روزنامه، اینترنت و رادیو تلویزیون هم نداشتیم.

جناب همتی عزیز باور کنید وقتی شما با رزومه مدیر سیاسی صداوسیما به ریاست بانک مرکزی رسیدید، خیال ما از قدرت چاره‌جویی‌های بانک مرکزی راحت شد پس این‌قدر این دوستان را اذیت نکنید.

اما چند نکته و سؤال در خصوص انتشار این اوراق از سوی بانک مرکزی و دولت به ذهن خطور می‌کند که بد نیست با شما در میان بگذاریم:

۱- باتوجه‌به این که هدف از انتشار این اوراق تأمین سرمایه در گردش بنگاه‌های تولیدی معرفی گردیده است، ذکر چند مورد دراین‌خصوص خالی‌ازلطف نیست.

به نظر شما برای کدام بنگاه تولیدی اخذ تسهیلات با نرخ ۳۰ تا ۳۵ درصد برای تامین مالی سرمایه در گردش، توجیه اقتصادی دارد؟

اگر با نرخ ۳۰ تا ۳۵ درصد تسهیلات سرمایه در گردش را تامین کنند با چه نرخی تسهیلات بلند مدت را تامین نمایند؟

مگر حاشیه سود تولیدی بهترین شرکت‌های فعال در کشور چند درصد است که قرار است با نرخ ۳۰ تا ۳۵ درصد تامین مالی سرمایه در گردش کنند؟

شما گمان می‌کنید شرکت‌هایی که با نرخ ۳۰ تا ۳۵ درصد برای سرمایه در گردش خود تامین مالی می‌کنند، قرار است محصولاتشان را با نرخ‌های قبل به فروش برسانند؟

به تورم ناشی از این اقدام فکر کرده‌اید یا معمولاً آخرین کاری که می‌کنید فکرکردن است؟

به نظر شما نخبگان اقتصادی شاغل در دولت و بانک مرکزی، چرا کار بانک‌ها به آنجا رسیده است که برای تأمین سرمایه در گردش شرکت‌های تولیدی، نیازمند انتشار اوراق با بازدهی ۳۰ درصدی هستند؟

مگر نه اینکه بزرگ‌ترین بدهکار نظام بانکی کشور، دولت و شرکت‌های دولتی است؟ تا انتهای مهرماه سال ۱۴۰۲، بدهی دولت و شرکت‌های دولتی به نظام بانکی کشور چیزی در حدود ۸۵۰.۰۰۰ میلیارد تومان بوده است. 

به عبارتی وقتی دولت تمام منابع بانک‌ها را برای خود می‌بلعد، مشخص است که پولی برای اعطای تسهیلات به شرکت‌های تولیدی دیگر نمی‌ماند. پس ساده‌ترین راه انتشار اوراق ۳۰ درصدی به برای شرکت‌های تولید کننده واقعی و خصوصی است.

۲- آیا هدف از انتشار این اوراق کمک به شرکت‌های تولیدی بود یا جمع‌آوری نقدینگی از بازار‌های دلار، سکه و مسکن؟

توجه کرده‌اید، در سال‌های اخیر و با نزدیک‌شدن به اسفندماه، درست در زمانی که همه در انتظار افزایش سنتی قیمت ارز و تورم در بازار‌های موازی هستند، مسئولین کشوری دستی در آستین خود می‌کنند و با اعلام طرح‌هایی عجیب بخشی از نقدینگی را حبس می‌کنند؟

طرح پیش‌خرید خودرو‌های وارداتی را در انتهای سال گذشته به یاد می‌آورید؟ راستی نتیجه واردات بیش از ۱۰۰.۰۰۰ خودرو به کجا رسید؟ چقدر پول جمع شد و چقدر پول پس داده شد؟

۳- اگر ترکیه و آرژانتین و... را الگوی فنی خود در امور اقتصادی خود قرار داده‌اید که حتی با یک جستجوی ساده می‌توان یافت که پرداخت سود‌های بالای بانکی نه‌تنها اوضاع این کشور‌ها را بهتر نکرد؛ بلکه شرایط را بسیار بدتر از قبل کرده است.

اصولاً باتوجه‌به روحیه انقلابی‌گری مدیران و مسئولین کشور، همه سیاست‌های مالی و پولی (FATF، IFRS، سیاست‌های کمیته بال، سیاست‌های صندوق بین‌المللی پول و...) کشور‌های غربی بد است و ما به آن‌ها نیازی نداریم؛ ولی برخی سیاست‌های شکست‌خورده دوست و برادر دینی (اردوغان) را با رضایت خاطر پیاده‌سازی می‌کنیم.

۴- همان‌گونه که بزرگ‌مرد علوم بانکداری کشور، جناب آقای همتی فرمودند، نمی‌توان انتظار داشت با کاهش نسبت P/E بازار پول از ۴.۵ به عدد ۳، این نسبت در بازار سهام کاهش نیابد.

اصولاً وقتی سرمایه‌گذاران کم‌ریسک‌تر می‌توانند اوراقی با سود ۳۰ تا ۳۳ درصد خریداری نمایید، لزومی ندارد سرمایه خود را در سهام شرکت‌های بنیادی و سنگینی نظیر فولاد مبارکه و ...، سرمایه گذاری کنند.

حتی بسیاری از صندوق‌های با درآمد ثابت نیز تمایل دارند به‌جای سرمایه‌گذاری بخشی از منابع صندوق در سهام بنیادی، اوراق کم‌دردسر ۳۳ درصدی خریداری کنند که این موضوع منجر به افزایش فشار عرضه در این نماد‌ها خواهد بود.

بی‌تردید ۱۵.۰۰۰ میلیارد تومان مستقیم (و بیشتر از آن مبالغ در صورت تمدید تسهیلات سرمایه در گردش بانک‌ها با نرخ ۳۰ درصد) از ۲۰۰.۰۰۰ میلیارد تومان اوراق منتشر شده ۳۰ درصدی، نصیب ایران خودرو و سایپا خواهد شد.

به نظر شما شرکت‌هایی که از پس تسهیلات ۱۲ درصدی سرمایه در گردش بر نمی‌آیند، توان پرداخت تسهیلات با نرخ ۳۰ تا ۳۳ درصدی را دارند؟ اگر قرار است به این شرکت ها، تسهیلاتی با چنین نرخ‌هایی بپردازند که همین الان ورشکستگی قطعی آن‌ها را اعلام کنند، بهتر است.

۵- " مهار تورم و رشد تولید "؟ 

با نزدیک‌شدن به ایام نوروز، احتمالاً شما نیز در انتظار نام سال جدید هستید. آن‌قدر نتایج این نام‌گذاری‌ها و عمل به این شعارها، حیرت‌انگیز بوده است که بسیاری از ما در انتظار شعار سال جدید و بهبود سطح زندگی‌مان هستیم.

برای ما سؤال است که دولتمردان کشور قرار است با نرخ سود ۳۰ تا ۳۳ درصدی به تولید و مهار تورم کمک کنند؟ 

اصلاً با نرخ سود ۳۳ درصدی تولید توجیه دارد؟ مگر حاشیه سود کسب و کار‌های کوچک چقدر است که سرمایه دار‌ها قید سود بی زحمت و تضمین شده ۳۳ درصدی را بزنند و به کسب و کار‌هایی پر ریسک با حاشیه سود‌هایی ۲۰ درصدی بپردازند.

احتمالاً باتوجه‌به اینکه به انتهای سال ۱۴۰۲ نزدیک شده ایم، دولتمردان حساسیتی روی اجرای بیانات رهبری ندارند و تمام تمرکزشان را بر روی پیاده سازی شعار سال جدید گذاشته‌اند.